ÖRNEK BİR KURUM

DİVRİĞİ

NURİ DEMİRAĞ ORTAOKULU

 

Sivas’ta 29.03.1933 tarihinde yapılan Halk Fırkası kongresinde Kaymakam Adil Özelçe şehrin öncelikli ihtiyaçları olan su ve ortaokul meselesini gündeme getirerek Divriği’de bir orta mektep açılması kararı alınmıştır. Bu tarihlerde değerli hemşerimiz Nuri Demirağ Divriği’den de geçecek olan Sivas-Erzurum demiryolu inşaatına başlamış, demir madeninin bulunması ile de Divriği önem kazanmıştı. 1936 yılında uçak sanayi işine giren Nuri Demirağ Divriği’de uçak fabrikası ve gök okulu yapımına başlamış, şehrin ortaokul ihtiyacını yakından bilen Nuri Demirağ gök okulu projesini İstanbul’a naklederek Taşbaşı’nda inşaatına başladığı gök okulunu ortaokula çevirerek inşa için 50.000 TL harcayarak, bütün ihtiyaçlarını da temin ettikten sonra iyi bir eğitim kadrosu verilmek kaydıyla okulu Maarif Vekâletine devretmiştir.

1938 yılında Türkiye’de mevcut 116 ortaokul vardı bunların 25 tanesi İstanbul’dadır. Sivas vilayetinde sadece Divriği’de ortaokul açılmıştı.

Okulun açıldığı senelerdeki Divriği’de eğitim ilkokul düzeyinde olup şehrimizde mevcut iki okulda okuyan öğrencilerden okulu bitirenlerin çok azı eğitimine devam imkânını başka şehirlerde bulabiliyorlardı. İstiklal ilkokulunda eğitim 3. sınıfa kadardı küçük bir okuldu 3. sınıfı bitiren öğrenciler Cumhuriyet ilkokulunda 4 ve 5. sınıfı okuyorlardı. Cumhuriyet okulundan 1936-1937 ders yılında mezun 104 öğrenciydi.

Okulumuz 29 Ekim 1937 tarihinde eğitime başlamış ve öğretim kadrosu 2.10.1937 tarihinde tayin edilmiştir, okulun direktörlüğüne Sami Ergün Türkçe, Şazi Doğanömer matematik-müzik, Şinasi Dural beden eğitimi, Nuri Saraçoğlu tarih-coğrafya, Rasim Giray fizik-kimya-tabiat bilgisi, Mesut Ekmekçi resim öğretmeni olarak tayin edilmiştir. Okulumuzda 1937 yılında birinci, ikinci, üçüncü sınıf eğitime açılmış birinci sınıfa 79 ikinci sınıfa 5 öğrenci kaydedilmiştir.1938 yılında okulun saat kulesinin bulunduğu batı cephesi inşaatı bitirilerek genişletilmiştir, okul iki katlı olup müdür odası, md. yardımcısı odası, öğretmen odası, tiyatro salonu, fizik-kimya laboratuarı, kütüphane iki idari oda ve sekiz dershaneyi kapsamaktadır.

Nuri Demirağ hayatı boyunca okulla devamlı ilgilenmiş öğrenci kıyafetleri, izci takımları tedarik etmiş, okula tayin edilen öğretmen kadrosu ile ilgilenmiş başarılı öğrencileri ödüllendirmiş, fakir öğrencilere yardımda bulunmuştur. İstanbul, Bursa ve Edirne’ ye okul gezileri tertip etmiş kabiliyetli zeki ve çalışkan öğrencileri seçerek İstanbul’daki Gök Okulunda pilot olarak yetiştirmiştir.1939 yılında ünlü rejisör Muhsin Ertuğrul’u Divriği’ye getirerek okulun tiyatro ve sinema sahnesini tanzim ettirmiştir.

Eğitim ve disipline çok önem verilen Nuri Demirağ Orta Okulundan mezun olan öğrenciler gittikleri okullarda daima ön planda başarılı olmuşlardır. Okulumuzdan mezun olan öğrencilerden bir kısmı da öğretmen olarak öğrenimini tamamlayıp tekrar okulumuzda müdür ve öğretmen olarak görev yapmışlardır.1937-1970 yıllar arası kadrolu olarak 14 müdür 87 öğretmen görev yapmıştır.1937-1970 yıllar arası kaydolan öğrenci sayısı 3828 mezun olan 1870 öğrencidir. Okulumuza en çok 1965 yılında 287 öğrenci, en az 1946 yılında 35 öğrenci kaydolmuştur.

Okulumuz 1937-1970 yıllar arası 33 sene ortaokul olarak eğitime hizmet vermiş 30.11.1970 tarihinden itibaren Nuri Demirağ Endüstri Meslek Lisesine dönüştürülmüştür. Ortaokul kısmı ise Divriği Lisesi ile birleştirilmiştir.

 

OKULUN YAPIMIYLA İLGİLİ BASINDA ÇIKAN HABERLER

SON POSTA GAZETESİ

29.03.1933

Halk Fırkasının Sivas’ta yapılan toplantısında Divriği’de ve Sivas’ta birer orta mektep açılmasına karar verilmiştir.

SON POSTA GAZETESİ

25.03.1936

Şimendifer müteahhidi Mühürdar Zade Nuri Divriklidir. Buraya 50 bin lira sarfıyla bir orta mektep yaptırmayı taahhüt etmiştir.

SON POSTA GAZETESİ

18.09.1937

Kültür direktörlüğü Divrik’te bir ortaokul açmaya karar vermiştir. Mektebi yol müteahhidi Nuri Demirağ yaptırmış, levazımını da temin etmiştir. Ortaokul da Cumhuriyet Bayramında açılacaktır.

TAN GAZETESİ

8.10.1937

Nuri Demirağ tarafından yaptırılan ve bu sene açılan orta mektebe yalnız Divriği’nin içinde 120 kadar talebe yazılmıştır. Bu seneye mahsus olmak üzere orta mektebin kız ve erkek talebelerine bir örnek elbise, ayakkabı ve kasket verilecektir. Mektep de ayrıca pansiyon teşkilatı da yapılması düşünülmektedir.

Hattın resmi küşadı ile beraber okulunda açılma töreni yapılacak ve tedrisata başlanacaktır.

SON POSTA GAZETESİ

22.10.1938

Divrik orta mektebi mükemmel hale getiriliyor.

Geçen sene Nuri Demirağ’ın yaptırmış olduğu ortaokula 170 e yakın talebe devam etmekledir ve geçen seneki gibi bütün yeni gelen talebelere ayakkabı elbise ve izci elbisesi ısmarlanmıştır. Cumhuriyet bayramında elbiseler hazır bulunacaktır. Ayrıca izci takımı için beş bin lira ayrılmıştır. İzciler Cumhuriyet bayramına elbiseleri ile beraber iştirak edeceklerdir. Mektebe piyano, radyo gelecektir ve sinema yapılması da muhtemeldir. Bu sene mektebe yapılan ilave bir ay zarfında ikmal edilecektir. Talebeler iki şubeye ayrılacaktır. Okulun bahçesine de modern bir park ve havuz yapılacaktır. Bu husus da şimdiden hazırlıklara başlanmıştır. Evvelce Divrik halkı ilk tahsille kalıyordu. Şimdi orta tahsile seve seve yetişiyorlar ve Divrik halkı Nuri Demirağ’a ve Kültür Bakanlığı’na çok müteşekkir bulunuyorlar.

 

ÖĞRENCİ KAYIT ESNASINDA ALINAN KAYIT BİLDİRİĞİ MADDELERİ

2-Talebenin okulun eşya ve gerecine her ne surette olursa olsun yapacağı az veya çok zararları itiraz etmeksizin ödemeyi

3-Memleketi veya konutu değiştirirsem okul yönetgesine haber vermeyi

4-Talebenin dersi, sıhhati ve genel hareketleri ile ilgili olmayı

5-Okul talimatnamesinin bütün hükümlerine tamamıyla riayet eylemeyi yüklenir ve bu şartlar içinde öğrencinin egeliğini kabul eder ve imzalarım.

Bu kayıt bildiriği ayrıca iki maruf kişi tarafından şahit olarak imzalanır belediye tarafından tasdik edildikten sonra okul idaresine verilirdi.

 

ÖĞRENCİ ANILARI

NECDET SAKAOĞLU-TARİHÇİ YAZAR – 1951 GİRİŞLİ

Nuri Demirağ’ın, henüz çevresiyle araba yolu bağlantısı bile bulunmayan Divriği’de 1930’lar Türkiye’si koşullarına göre modern bir eğitim kurumunun kapılarını açarak yaptığı hizmet; bu okulda “Kolej” düzeyinde eğitim olanağı elde edenler için bir bakıma Tanrının lütfü olmuş; yazgıları demirci, köşker, bakırcı, terzi çıraklığı, rençperlik olması gereken gençlere bu irfan kapısı, Ankara ve İstanbul Üniversitelerine uzanan ufuklar, aydınlıklar açmıştır.

Divriği Nuri Demirağ Ortaokulu kurucusu, kuruluşu, olanakları ve 33 eğitim yılında öğrencisiyle Cumhuriyet dönemi eğitim tarihimizin başlı başına bir fenomeni, benzeri olmayan bir gerçeğidir.

Necdet Sakaoğlu

Divriği Nuri Demirağ O.O.

1953-1954 mezunu

M.E.B.Talim ve Terbiye Kurulu Emekli Üyesi

NAZİF ARSLAN-1937 GİRİŞLİ- SİVAS MİLLETVEKİLİ 1965-1973 YILLAR ARASI

Okulun açıldığı 1937 yılı öğrencilerinden ve ilk mezunlarından olan 1965 – 1973 yıllar arası Sivas milletvekili Av. Nazif Aslan 1966 yılında Divriği Postası gazetesine yazdığı makalesinde: Nuri Demirağ benim velinimetimdi ortaokul ilim kapısını tüm olanaklarıyla açmasaydı ben şimdi bir işçi veya köyde kısır topraklar üzerinde debelenen bir çiftçi olacaktım. Yine okula 1937 girişli Cumhuriyet Üniversitesi kurucularından Dr.Rahmi Karahasanoğlu’da kunduracı veya demirci olacaktı. Profesör, Anayasa Mahkemesi üyelikleri, Yargıtay üyelikleri, orduda, devletin yüksek kademelerine erişen yüzlerce hemşerimizin edindikleri sıfatlar hiç kuşkusuz Nuri ve Naci Demirağ’ların Divriği’ye ve Divrikli’lere açtıkları ufuklara borçludurlar. Nuri Demirağ Orta Okulunun açıldığı 1937 yılında köyün çobanı olan ben bu yuvaya nasıl bir özlemle ve susamışlıkla koşup katıldığımı hatırladıkça gözümün yaşlarını tutamam. Ruhları şad olsun

İZZET KAHVECİ-1939 GİRİŞLİ

Ortaokul şehirde bir güneş gibi parlamıştı ilkokul öğrencilerinin hevesle bekledikleri ideal bir hedefti. Naci Demirağ başarılı öğrencilere saat, çanta gibi armağanlar veriyordu, ayrıca fakir tüm öğrencilere yardımda bulunuyorlardı. Öğretmenlerimiz okul dışında öğrencilerin durumlarıyla ilgileniyor, şehirde zaman zaman kontroller yapıyorlardı, ders dışı tatbikat gezileri, konferans, sergi ve okul temsilleri başarı ile uygulanıyordu. Her dönemde iftihara geçen öğrenciler tespit ediliyor, yurt genelinde Bakanlıkça yayınlanan Hasan Ali Yücel imzalı iftihar kitaplarında neşrediliyordu. Benim okuduğum yıllarda beraber okuduğum Emin Şekerci ile ben her sınıfta iftihara geçiyorduk. Emin Şekerci benden daha başarılı idi. İstanbul Eğitim Enstitüsünü 1948 yılında bitirdikten sonra üçüncü görev yerim olarak 1954 yılında okuduğum okula öğretmen olarak tayin edildim. Okulu dolaşırken o güzelim okulumuzun her tarafı kırılmış veya bozulmuş kavga ve disiplin olaylarına sıkça rastlanır olduğunu söylediler. Göreve başlayınca ders dışı zamanlarda öğrencilerin davranışlarıyla ilgileniyor sınıf öğretmenleri ile birlikte temizlik, kıyafet, disiplin gibi olumsuzlukları gidermeye çalıştık. Bir kaç ay içinde olumlu sonuçlar almaya başlamıştık. Öğrenci, veli ve öğretmen ilişkilerinde şefkat ve sevgi hâkim oldu. Okul dışında sinema, kahve, kavga gibi olayları büyük ölçüde kontrol altına almıştık. Bir yandan da okulun eksikliklerini maden işletmesinin katkılarıyla tamamladık. Dersleri imkânlarımız nispetinde uygulamalı yapmaya başlamıştık. Beş yıl görev yaptığım Nuri Demirağ Ortaokulundan mezun olan öğrencilerimizin gittikleri okullarda başarıları bizim için gurur verici oluyordu. Nuri Demirağ Ortaokulunun başarılı iki devresi olmuştur. Biri açılışından itibaren 4-5 yıl çok iyi öğrenci yetiştirilmiş, diğeri de bizim çalışma dönemimize ait 3-4 yıl süren 1954-1960 arası devredir.

DİVRİĞİ NURİ DEMİRAĞ ORTAOKULUNDA İLK YILLAR

İki sevinci birden duyuyoruz yurttaşlar, yılımızın sabahı çelik sesiyle başlar, sevinin Divrikliler, kalpte sönmez süsünüz, çünkü haklı çarpıyor, şükran duyan göğsünüz.

Yıl 1937 Ekim ayı Divriği’li olarak o günler herkes(büyük-küçük) seviniyorduk. Çünkü o tarihte birçok vilayette dahi ortaokul yokken değerli ve rahmetli hemşerimiz Sayın Nuri Demirağ Divriği’ye ortaokul yaptırmıştı. Ayrıca Divriği’ye tren geliyordu.   

1937 yılı Haziranında İlkokulu bitirdiğimizde bütün arkadaşlar hazır ortaokula gideceğimiz için seviniyorduk. İlkönce şimdiki binanın yarısı 1 Ekim 1937 de tamamlanmış ve öğretime açılmıştı. Binanın ikinci bölümü 1938 yazında yapıldı.1 Ekim 1937 de ortaokula başladığımızda okul yeni yapılmış pırıl pırıl o gün için Divriği’de öyle bir bina yoktu. Okulun öğretim kadrosu tamamdı hepsi çok ciddi, bilgili, iyi insanlardı. Okul açıldığı günden itibaren kitaplığı, laboratuarı, bahçede voleybol sahası tamdı. Okul sıraları, masaları ve diğer mobilyası, yepyeni olarak; İstanbul-Beşiktaş’da Nuri Demirağ Tayyare Atölyesinin marangozhane bölümünde yapılarak gelmişti. Hepsinde Nu. D damgası vardı. Böyle bir okulda okumak bizler için büyük bir zevkti. Eğer ortaokul açılmasa hiçbirimiz gidip dışarıda okuyamazdık. Divriği’li olarak halkımızın ekonomik gücü çok zayıftı. Bu bakımdan Nuri Demirağ’a ne kadar dua etsek azdır. Kabri cennet olsun.

Okulda disiplin çok iyiydi. Okulda, çarşıda şapka giyme mecburiyeti vardı. Öğretmenlerimiz eğitim ve öğretime çok önem verirdi. Kılık kıyafetimize, temizliğe önem verilir, İstiklal Marşına geç gelen arkadaşa ihtar verilirdi. Derslere çok çalışırdık. Müzik dersine rahmetli Şazi Bey gelirdi. Başta yazdığım şarkıyı o yazmış ve bestelemişti. Bize ilk günlerde öğretti.

1938 yılı sonbaharında okul açılınca Sayın Nuri Demirağ tarafından, bütün öğretmen ve öğrencilere lacivert kumaştan takım elbise, şapka ve ayakkabı verildi. Nasıl sevindik.1938 yılı 29 Ekim Cumhuriyet Bayramına yeni tek tip kıyafetle katıldık. Okulda her dersimiz iyi gidiyordu, yalnız Fransızca öğretmenimiz yoktu. Beden eğitimi öğretmenimiz rahmetli Şinasi Bey bize baba gibi davranan çok iyi bir öğretmendi.1939 Temmuzunda sınıfı doğrudan geçen arkadaşlardan oluşan 75 kişilik bir öğrenci gurubunu rahmetli Nuri Demirağ geziye götürdü. Bir kısmımız izci bir kısmımız sivil idi geziye okul müdürü Sami Ergün md. yard. Şazı bey ve Şinasi Bey de katılmıştı. Gezi Sivas-İstanbul-Edirne-Bursa-İstanbul-Ankara-Divriği olarak bir ay sürdü. Çok faydalı oldu. Şinasi Bey bu gezide her şeyimizle ilgilendi geceleri üstümüzü örterdi. Her şehirde en güzel yerleri gördük.1940 Haziranında Okulu bitirdik. o zaman: ders yılı sonunda karne ile sınıf geçiliyor sonra bütün derslerden sözlü imtihan anlara giriliyor. Onu da verirseniz Türkçe-matematik ve tarih veya tabiat bilgisinden bakalorya imtihanına giriliyordu. Onu da kazanırsanız ortaokul mezunu sayılıyordunuz. Divriği Nuri Demirağ ortaokulunu bitiren arkadaşlar Sivas Lisesi ve öğretmen okulunda birinci-ikinci-üçüncü oldular, bu da okulun ilk yıllarındaki başarısını gösteriyordu.

Emekli öğretmen Alâeddin Çulcuoğlu

SAADETTİN ERDEM-1938 GİRİŞLİ

Pazartesi sabahları İstiklal Marşı söyler sonra derse girerdik. Okulumuz ana cadde üzerinde olduğundan sabah erken çarşıya hayvanları ile odun getiren köylüler merasim esnasında hayvanları kaybolmasın diye durmadan yollarına devam ederlerdi. Hocamız Şinasi Bey marş bitince koşarak köylülerin yanına gider onları cezalandırır ve marşın önemini anlatırdı.

Nuri Demirağ her yeni öğrenciye bir takım lacivert elbise, ayakkabı, şapka verirdi. Ölçülerimiz alınır İstanbul’da dikilir gelirdi. Cumhuriyet Bayramlarında bütün öğrenciler tek tip elbise sanki bir ip çekilmiş gibi bir hizada önde trampet ve boru sesleri ile kutlama alanına gidişimizde alkış tufanı, milletin heyecanı karşısında gurur duymamamız mümkün değildi. Hep bir ağızdan milli marşımızın söylenmesi bizlere güven ve heyecan veren unutulmaz anlardı.

Jimnastik hocamız Şinasi Dural’ın günün önemini anlatan nutku gür sesiyle meydanlara sığmıyordu.

HASİP URAS-1942 GİRİŞLİ

Okul öğretmenlerimize velilerimiz gayet saygılı davranırlardı. Çarşıdan kaymakam geçerken ayağa kalkmayan halk öğretmenlerimiz geçerken ayağa kalkar saygı ile selamlardı. Her iki ayda bir öğretmen eve gelirdi. Elimi yüzümü ayaklarımı yıkatır temizlikten sonra o günün derslerinden noksanlarını tamamlatırdı. Ders çalıştığım masa ve sandalyenin yüksekliğini kontrol eder, ışığın soldan gelmesini, ders planının duvarda asılı olması, nasıl yemek yediğimi, yattığım yatak gibi şeyleri kontrol ederdi. Geç vakte kadar oturur gitmeden çalıştığım derslerden beni imtihan eder hatalarımı söylerdi. Coğrafya Hocamız Nuri Saraçoğlu gökyüzünün bulutsuz olduğu zamanlarda ailemizle birlikte bizleri okulun bahçesinde toplar yıldızları tanıtarak saat tespiti yaptırırdı.

 

İHSAN ÇALAPVERDİ-1960 GİRİŞLİ

Bizler eğer bu gün Divriği’ye dönük bir özlem ve çaba içindeysek bu duygularımızın gelişmesinde yine o büyük ve ölümsüz iki insanın Nuri ve Naci Demirağ kardeşlerin bizlere verdikleri vardır. Ruhları şad olsun.   

 

 NURİ DEMİRAĞ ORTAOKULU MARŞI

 

BİR KUŞTUN KANAT VERDİN

YUVAMIZA TAD VERDİN

IŞIĞINDAN AD VERDİN

SÖNMEZ NURUN OĞLUYUZ

 

REFAH UZATTIN ELİN

GÖR HIZINI BU SELİN

DAĞITTIĞIN EMELİN

ARŞA GİDEN OĞLUYUZ

 

AÇTIN UNUTULMAZ İZ

KABEDİR BU EVİMİZ

YEŞERMEK ÖDEVİMİZ

ARŞA GİDEN YOLUMUZ

 

SAĞOL DEMİRAĞIMIZ